Bilgi Verici / Roland Barthes
BİLGİ VERİCİ: Sürekli işlevi, hiç önemsemezmiş gibi bir havayla,
sevilen varlık konusunda sıradan, ama aşık öznenin bu varlığa ilişkin imgesini
bulandıran bilgiler vererek özneyi incitmekmiş gibi görünen dost betisi.
1. Gustave, Léon ve Richard bir küçük birlik oluşturur; Urbain, Claudius,
Etienne ve Ursule bir başka birlik; Abel, Gontran, Angéle ve Hubert başka bir
birlik (bu adları bir adlar kitabı olan "Paludes"ten alıyorum). Bununla
birlikte, Léon bir gün Urbain'le tanışır, o da Angéle'le tanışır, ayrıca o da
Léon'u biraz tanımaktadır, vb. Böylece bir burç oluşur; her özne bir gün en
uzak yıldızıyla ilişkiye girmeye ve onunla bütün özneleri konuşmaya çağrılır:
sonunda her şey rastlaşır (bitmez tükenmez bir kumpas, bir güldürü aüı olan
"Geçmiş Zamanın İzinde"'nin (Proust) deviniminin ta kendisidir bu). Kibar
çevre dostluğu bulaşıcıdır: herkes bir hastalık gibi yakalanır. Şimdi bu ağın
içine, ötekiyle arasında hiçbir şey sızdırmayan, arı (el değmemiş), kutsanmış
bir uzaklık bulundurmaya susamış bir acılı özne saldığımı düşünün; ağın
etkinlikleri, bilgi akışı, yakınlıkları, girişimleri birer tehlike gibi
görülür. Ve hem budunbilimsel bir köy, hem de bulvar güldürüsü, hem aile
yapısı, hem de gülünç karmaşa olan bu küçük toplumun ortasında, Bilgi Verici
dikilir, hiç boş durmaz ve "her şeyi" "herkese" söyler.
Bilgi verici ister saf olsun ister sapkın, olumsuz bir işlevi vardır. Bana
ilettiği bildiri ne denli sıradan olursa olsun (bir hastalık gibi), ötekimi
yalnızca bir öteki olmaya indirger. Onu dinlemem zorunludur ("kibarlık gereği
olarak" kızgınlığımı gösteremem), ama dinlememi donuk, ilgisiz, sanki
anlaşılmaz kılmaya çalışırım.
2. Benim istediğim yalnız "biz ikimiz"in (resimli bir duygu dergisinin adı)
ooturduğu küçük bir "evren"dir (zamanıyla, mantığıyla). Dışarıdan gelen her
şey bir tehdittir; ister sıkıntı biçiminde olsun (ötekinin bulunmadığı bir
dünyada yaşamak zorundaysam), ister yaralanma biçiminde (bu dünya bu öteki
konusunda saygısız bir söyleme girişiyorsa).
Bana sevdiğim konusunda önemsiz bir bilgi vermekle, Bilgi Verici bana bir gizi
açar. Bu derin bir giz değildir; dışarıdan gelir: ötekinin eskiden benden
gizlenmiş olan dışıdır. Perde tersinden, içli dışlı bir sahneye değil, halkın
bulunduğu salona açılır. Ne derse desin, bilgi bana acı gelir: donuk, nankör
bir gerçek parçası düşer üstüme. Her olguda aşk inceliğine karşı saldırgan bir
şey vardır: bayağı da olsa, bir "bilim" kırıntısı girer İmgelik'in içine.
Roland Barthes
Bir Aşk Söyleminden Parçalar, Metis Yayınları
Roland Barthes'tan 'Bilgi Verici' tanımı
http://epigraf.fisek.com.tr/index.php?num=235
Emre Sururi tarafından, 08/02/2001 tarihinde gönderildi.
Epigraf: Online Türkçe Edebiyat Arşivi | http://epigraf.fisek.com.tr
| epigraf | Bir önceki eser: Eda'bi ara / Emre Sururi |
| Bir sonraki eser: The Face of Garbo / Roland Barthes |