• Epigraf
  • Epigraf: Online Türkçe Edebiyat Arşivi --- Emre Sururi  |
  • Önceki
  • Rasgele
  • Sonraki

Ignacio Sanchez Mejias İçin Ağıt / Federico Garcia Lorca

I
SÜSME VE ÖLÜM

Akşamüstü saat beşte.
Saat tam beşti akşamüstü.
Ak çarşaf getirdi bir çocuk.
akşamüstü saat beşte.
Bir sepet kireç hazırlandı
akşamüstü saat beşte.
Gerisi ölümdü, yalnız ölümdü
akşamüstü saat beşte.

Rüzgar savurdu pamukları
akşamüstü saat beşte
Kristal ve nikel ekti oksit
akşamüstü saat beşte.
Boğuşur simdi güvercinle leopar
akşamüstü saat beşte.
Ve bir kalça üzgün boynuzla
akşamüstü saat beşte.
Başladı bordon sesleri
akşamüstü saat beşte.
Arsenik çanlar ve duman
akşamüstü saat beşte.

Köşelerde sessiz topluluklar
akşamüstü saat beşte.
Yalnız boğanın yüreği sen!
akşamüstü saat beşte.
İnerken karın teri
akşamüstü saat beşte.
İyotla kaplanırken alan
akşamüstü saat beşte.
Ölüm bıraktı yaraya yumurtalarını
akşamüstü saat beşte.
Akşamüstü saat beşte.
Saat tam beşte akşamüstü.

Tekerlekli bir tabuttur yatağı
akşamüstü saat beşte.
kemikler, flütler çınlar kulağında
akşamüstü saat beşte.
Böğürüyordu boğa alnında
akşamüstü saat beşte.
Odası bir gökkuşağı acıdan
akşamüstü saat beşte.
Süsen bir boru yeşil kasıklarında
akşamüstü saat beşte.
Güneşler gibi yandı yaralar
akşamüstü saat beşte.
kırarken camları kalabalık
akşamüstü saat beşte.
Akşamüstü saat beşte.
Ah, o korkunç beşte akşamüstü!
Beşi gösteriyordu bütün saatler!
Beşti saat akşamın gölgesinde!


2
DÖKÜLEN KAN

Bakmak istemiyorum ona!

Söyleyin doğsun ay,
bakmak istemiyorum çünkü
Ignacio’nun kumdaki kanına.

Bakmak istemiyorum ona!

Dolunay.
Durgum bulutların atı,
boz arenası bulutların
çitlerdeki söğütlerle.

Bakmak istemiyorum ona!
Tutuşur çünkü anılarım.
Haber verin yaseminlere
küçücük beyazlıklarıyla

Bakmak istemiyorum ona!

İneği yaşlı dünyanın
gezdirdi üzgün dilini
kuma saçılmış
kandan bir burunda
ve Guisando’nun boğaları,
yarı ölüm, yarı taş,
böğürdüler iki yüzyıl gibi
toprağı çiğnemekten yorgun.
Hayır.
Bakmak istemiyorum ona!

Çıkıyor sıralara Ignacio
Sırtlamış bütün ölümünü
Şafağı aradı
ama yoktu şafak.
Güvenli profilini arıyordu
düş şaşırtıyor yolunu.
Güzelim gövdesine baktı
açılmış kanıydı bulduğu.
Bakmak istemiyorum ona!

Duymak istemiyorum fışkırmayı
gittikçe zayıflayan;
sıraları aydınlatan fışkırmayı
saçılıp kadifeye ve meşinine
susamış bir kalabalığın.
Kim söylüyor yaklaşmamı!
Bak demeyen bana!

Kapatmayın gözlerini
görünce boynuzları yanında,
ama korkunç anneler
kaldırdılar başlarını.
Ve yükseldi çiftlikler boyunca
gizli seslerin yeli,
göksel boğaları çağırırken
solgun sisin çobanları.
yoktu Sevilla’da bir prens
onunla boy ölçüşecek,
ne onun ki bir kılıç
ne öyle yalın bir yürek.
Aslanlardan bir ırmaktı
akıl almaz gücü,
mermer bir gövdeydi sanki
kusursuz bilgeliği.
Bir Endülüs Roması havası
yaldızlardı başını
zekadan ve bilgeden
bir sümbüldü gülüşü.
Ne güreşçiydi alanda!
Ne yaman köylü dağlarda!
Nasıl inceydi başaklara karşı!
Nasıl sert mahmuzlara!
Kırağılara nasıl yumuşak!
Nasıl da göz alırdı panayırda!
Nasıl heybetliydi
karanlığın son banderillalarıyla!

Ama sonsuz bir uykuda şimdi.
Şimdi yosunlar ve otlar
usta parmaklarla
açıyor kafatasının çiceğini.
Geliyor şimdi türküler söyleyerek kanı:
türkü söyleyerek batıklıklar, çayırlar boyunca
kayarak donmuş boynuzlardan,
sendeleyip siste cansız,
bin toynak üstünde tökezleyerek
uzun, karanlık, üzgün bir dil gibi
acılardan bir göl yapmaya
yıldızlı Guadalquivir’in orda.
Ah, ak duvarı İspanya’nın!
Ah, kara boğası acının!
Ah, katı kanı Ignacio’nun!
Ah, damarlarındaki bülbül!
Hayır.
Bakmayacağım ona!
Hiçbir kadeh taşıyamaz onu,
hiçbir kırlangıç içemez,
hiçbir ışık ayazı soğutamaz,
ne bir türkü, ne bir zambak seli,
hiçbir kristal gümüşle kaplayamaz.
Hayır.
Bakmayacağım ona!

3
UZATILMIŞ GÖVDE

Düşlerin inlediği bir alındır taş
ne kıvrılan suları var ne donmuş selvileri.
Zamanı taşıyan bir omuzdur taş
gözyaşı ağaçları, şeritler gezegenlerle.

Kurşuni yağmurlar gördüm dalgalara koşan
kaldırıp incecik delik deşik kollarını,
yakalanmasın diye uzanmış taşa
ellerini çözüp kanı emmeyen.

Taşlar toplar çünkü tohumlarla bulutları,
tarla kuşunun iskeletini, yarıgölgenin kurtlarını
ama ne ses verir, ne kristal, ne ateş
yalnız arenalar, arenalar, duvarsız nice arenalar.

Yatıyor şimdi taşın üstünde soylu Ignacio.
Her şey bitti; ne oluyor? Bakın yüzüne:
ölüm solgun kükürtle kaplanmış
karanlık bir minotorun başını yerleştirmiş.

Her şey bitti. Yağmur işliyor ağzına.
Hava çılgın gibi bırakıyor çökük göğsüne,
ve sırılsıklam karın gözyaşlarından
Aşk ısıtıyor kendini sürülerin üstünde.

Ne diyorlar? Leş kokuyor sessizlik.
Buradayız işte uzatılmış gövdeyle sönüp giden
bir zaman bülbülleri olan o kusursuz biçim
doluyor şimdi dipsiz deliklere.

Kim katlıyor kefeni? Dediği doğru değil!
Türkü söyleyen yok burada, kimse ağlamıyor köşebaşında,
ne mahmuz vuran biri var, ne yılanı korkutan:
bir şey istemiyorum burada açılmış gözlerden başka
bakayım diye durup dinlenmeden bu gövdeye.

Gür sesli adamlar olsun istiyorum burada.
Atları yatıştıran, ırmakları çeviren:
iskeletleri ses veren, güneş ve
çakmaktaşı dolu bir ağızla türkü söyleyen.

Onlar olsun istiyorum burada. Bu taşın önünde.
Dizginleri kopmuş bu gövdenin önünde.
göstersinler bana var mı çıkış yolu
ölümün kıskıvrak bağladığı bu kaptan için.

Bir ağıt göstersinler bana ırmaklar gibi
tatlı sisleri, dik kıyılarıyla,
taşısın diye Ignacio’nun gövdesini, yitirsin diye
duymadan çifte soluğunu boğanın.

Yitirsin dile yuvarlak arenasında ayın,
çocukken kendini yaslı, sessiz bir boğa sanan;
yitirsin diye balıkların şakıdığı gecede
donmuş dumanın beyaz çalılarında.

Örtmesinler yüzünü ak mendillerle
alışsın istiyorum taşıdığı ölümüne.
Git, Ignacio: duyma sıcak böğürmeyi.
Uyu, uç dinlen: Deniz bile Ölür!
4
OLMAYANA CAN

Ne boğa biliyor seni ne incir ağacı,
ne atlar ne evindeki karıncalar.
ne çocuk biliyor seni ne de ikindi
çünkü ölüsün sen sonsuza kadar.

Ne taşın sırtı biliyor seni,
ne içinde için de çürüdüğün siyah saten.
bilmiyor seni sessiz anıların
çünkü ölüsün sen sonsuza kadar.

Sedef kabuktan borularla gelecek güz,
buğulu asmalar, kümelenmiş tepelerle,
ama kimse bakmayacak gözlerine
çünkü ölüsün sen sonsuza kadar.

Çünkü ölüsün sen sonsuza kadar
bütün ölüleri gibi yeryüzünün
bütün ölüleri gibi unutulmuş
cansız bir köpekler yığınından.

Kimse bilmiyor seni. Kimse. Ama türkünü söylüyorum ben.
Profilini söylüyorum geleceğe, inceliğini.
Anlayışının dile destan olgunluğunu.
Ölüme iştahını senin, ağzındaki tada.
Yiğit neşendeki kederi söylüyorum.

Kolay doğmaz, eğer doğarsa,
böyle katıksız, böyle güngörmüş Endülüslü.
İnceliğinin türküsünü söylüyorum inleyen kelimelerle
anarak üzgün bir yeli zeytin ağaçlarında.

Şiirin Orjinali

Federico Garcia Lorca
Lorca, Bütün Şiirlerinden Seçmeler, Erdal Alova, Kavram Yayınevi, Kasım 1994

---

Federico Garcia Lorca'nın 'Ignacio Sanchez Mejias İçin Ağıt'ı dır.
http://epigraf.fisek.com.tr/index.php?num=1249
Atilla Sırdar tarafından, 19/04/2004 tarihinde gönderildi.
Epigraf: Online Türkçe Edebiyat Arşivi | http://epigraf.fisek.com.tr